Satelity mniejsze od pudełka po butach

Współczesne satelity mogłyby bez problemu zmieścić się do szkolnego plecaka! Rozwój technologii pozwala na miniaturyzację sprzętu naukowego. Przykładem mogą być stosowane coraz częściej niewielkie satelity konstruowane w standardzie CubeSat.

Fot. ESA. PICASSO CubeSat

CubeSat’y biorą swoją nazwę od sześciennych „klocków” o wymiarach ok. 10x10x10 cm, zwanych unitem (1U). Pomysł, który narodził się na uniwersytetach Cal Poly i Stanford miał w zamyśle to, że satelity oglądane z zewnątrz będą miały ustandaryzowane rozmiary i będą wielokrotnością kostki (1U). Początkowo większość satelitów CubeSat miała rozmiary właśnie 1U. Z czasem CubeSaty zaczęły „rosnąć” i posiadać większe rozmiary – wielokrotność jednej kostki, a nawet dodano możliwość zrobienia CubeSata 1.5U.

Dzięki modułowej budowie i konstrukcji z użyciem komercyjnie dostępnej elektroniki, CubeSat’y mogą być przygotowywane do lotu i badań o wiele szybciej i taniej, niż tradycyjne satelity. Początkowo wykorzystywane były przede wszystkim w edukacji, aktualnie zakres ich kompetencji znacznie się poszerza. Stosuje się je do obserwacji i badań zarówno kosmosu, jak i naszej planety (w tym do badań jonosfery i magnetosfery oraz pomiarów promieniowania kosmicznego) oraz jako tanie metody demonstracji nowych rozwiązań technicznych, związanych min. z systemami napędowymi czy nowymi instrumentami badawczymi.

Fot. ESA. CubeSat M-Argo do eksploracji tzw. głębokiego kosmosu. Satelita będzie się skupiał na małych i szybko obracających się asteroidach, które jak dotąd trudno było badać.

Sam proces umieszczenia satelity na orbicie jest kolejnym obszarem, w którym CubeSat’y pozwalają na minimalizację kosztów. Ze względu na swoje rozmiary i masę są one zwykle wysyłane w kosmos “na doczepkę” na pokładach rakiet, które dysponują akurat wolnym miejscem. Oprócz rakiet, do umieszczania CubeSat’ów na orbicie służy moduł Kibo Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, który za pomocą robotycznego ramienia wyrzuca satelity ze śluzy próżniowej.

Fot. ESA. Flota aktywnych i planowanych satelitów ESA w technologii CubeSat.

Jeśli chcecie zaangażować swoich uczniów w budowę minisatelity taką możliwość daje nasz Konkurs CanSat. Jego uczestnicy i uczestniczki konstruują podczas półrocznego projektu sondę badawczą wielkości puszki od napoju. Więcej informacji znajdziecie tu: https://esero.kopernik.org.pl/konkurs-cansat/

Rekrutacja do konkursu trwa do 27 września 2020r. Zapraszamy!