O kosmosie przy kawie: Pulsary – niezwykłe laboratorium astrofizyka
17 kwietnia, w środę, o godzinie 18:00 zapraszamy na spotkanie z cyklu „O kosmosie przy kawie”. Porozmawiamy o pulsarach.
Spotkamy się online ZAPISZ SIĘ PRZEZ FORMULARZ – otwarte!
ARTIST’S IMPRESSION OF A PULSAR IN RADIO-BRIGHT MODE, Date: 23 January 2013, Satellite: XMM-Newton, Copyright: ESA/ATG medialab
Pulsary, czyli szybko rotujące gwiazdy neutronowe zostały odkryte w 1967 r. za pomocą radioteleskopu w Cambridge przez Jocelyn Bell Burnell. Ich detekcja była możliwa, ponieważ wąska wiązka promieniowania wysyłanego przez te obiekty trafiła w naszą planetę. Wielu gwiazd neutronowych nie jesteśmy w stanie zobaczyć, ponieważ ich sygnał nigdy nie trafia w naszą planetę. Dlatego też o pulsarach mówi się, że są to kosmiczne latarnie morskie. Współcześnie te niezwykłe obiekty traktowane są przez astrofizyków jak kosmiczne laboratoria: dzięki analizie stabilności sygnału pulsarów potwierdzono słuszność Ogólnej Teorii Względności, w tym pośrednio udowodniono istnienie fal grawitacyjnych. Ich wnętrze jest przedmiotem badań fizyków cząstek elementarnych, a obserwacje radiowe pozwalają na badanie ośrodka międzygwiazdowego wypełniającego naszą galaktykę.
Podczas spotkania dowiecie się jak powstają pulsary, dlaczego mówimy o nich, że są to obiekty ekstremalne, wyjaśnimy w jaki sposób ich obserwacje wykorzystywane są do badania kosmosu. Pokażemy też, jak za pomocą dość prostych materiałów i narzędzi stworzyć model pulsara, co pomoże Wam przybliżyć w klasie koncepcję tych niezwykłych obiektów.
Koniecznie przygotujcie potrzebne materiały:
- duża plastikowa butelka;
- patyczek do szaszłyków;
- sznurek elastyczny;
- spinacz biurowy;
- wykałaczka;
- mocna taśma klejąca np. duck tape;
- styropianowa kulka o średnicy około 7-8 cm, pomalowana na czarno;
- małe lusterka do naklejenia;
- latarka o wąskim źródle światła;
- nożyczki;
- cyrkiel;
- ostry nożyk;
- [opcjonalnie] jasne tło;
Naszą gościnią będzie dr Karolina Rożko, astrofizyczka pracująca na Uniwersytecie Zielonogórskim, od tego roku Ambasadorka Edukacji Kosmicznej ESERO-Polska. Urodziła się we Wrocławiu. Należała do 8 Wrocławskiej Wodnej Drużyny Harcerskiej, dzięki czemu zakochała się w żeglarstwie i odkryła siłę wolontariatu. W Zielonej Górze obroniła dwa doktoraty: z filozofii i z nauk fizycznych. Druga praca doktorska dotyczyła absorpcji termicznej promieniowania radiowego pulsarów. Obecnie pracuje jako adiunkt w Instytucie Astronomii im. Prof. J. Gila na Uniwersytecie Zielonogórskim, a dodatkowo angażuje się w popularyzację nauki oraz nieformalną edukację kosmiczną.
Podczas spotkania porozmawiamy o:
- badaniach naukowych pulsarów
- tworzeniu modeli naukowych
- wybranych scenariuszach lekcji z kontekstem kosmicznym (dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych)
- prostych doświadczeniach do wykorzystania podczas lekcji
- kosmicznych konkursach dla dzieci i młodzieży
- kosmicznych aktywnościach dla edukatorek i edukatorów