O kosmosie przy kawie: planety nie tylko na geografii

16 marca, w środę, o godzinie 18:00 zapraszamy na spotkanie z cyklu „O kosmosie przy kawie”. Porozmawiamy o planetach pozasłonecznych.

Spotkamy się online, ZAPISZ SIĘ PRZEZ FORMULARZ!

Planety pozasłoneczne (egzoplanety), czyli planety okrążające inną gwiazdę niż nasze Słońce. Jak je obserwować? Czy jest ich wiele? Czy są identyczne jak te w naszym Układzie Słonecznym, a może zupełnie inne? Czy życie, które znamy, mogłoby się na nich rozwinąć?

Te pytania zadawano od dawna. Naukowcy przewidywali istnienie planet pozasłonecznych i z ogromnym zapałem ich poszukiwali. To bardzo trudne, bo planety nie świecą własnym światłem. Egzoplanety znajdują się daleko od nas i są bardzo słabo widoczne nawet w okularach najlepszych teleskopów. Jak to się dzieje, że je obserwujemy?

Pierwsze naukowe doniesienia o odkryciu planet pozasłonecznych pojawiły się jeszcze w XIX wieku. Jednak nie towarzyszyły im wystarczające dowody obserwacyjne. Pierwsze potwierdzone odkrycie przynieśli radioastronomowie, którzy przez wiele lat obserwowali pulsary. Obiekty te wytwarzają niezwykle stabilne ciągi impulsów. Najmniejsze zmiany częstotliwości takiej kosmicznej radiolatarni są możliwe do wykrycia dzięki analizie docierających od niej bardzo regularnych sygnałów. Zmiany impulsów może powodować na przykład ruch pulsara wokół środka masy, spowodowany obieganiem go przez planety. 21 kwietnia 1992 roku polski radioastronom Aleksander Wolszczan oraz kanadyjski radioastronom Dale Frail opublikowali pracę, w której donosili o odkryciu trzech planet pozasłonecznych, znajdujących się w układzie planetarnym pulsara PSR 1257+12 (Lich).

Obecnie naukowcy znają już ponad 4000 takich obiektów. Poszukiwania i badania planet pozasłonecznych doczekały się w 2019 roku Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Laureatami zostali odkrywcy pierwszej planety pozasłonecznej krążącej wokół gwiazdy typu Słońca: Michel Mayor oraz Didier Queloz, a także naukowiec mający wielki wkład w odkrycia kosmologiczne – James Peebles.

Gościem spotkania będzie nasz Ambasador Edukacji Kosmicznej Grzegorz Marzec, pilot, inżynier lotnictwa i kosmonautyki, analogowy astronauta, prezes zarządu fundacji „Blisko Wszechświata”, popularyzator nauki. Od zawsze interesował się naukami ścisłymi. Jako nastolatek skakał ze spadochronem i pilotował szybowce. W 2011 roku rozpoczął studia na kierunku „Lotnictwo i Kosmonautyka” w Lotniczej Akademii Wojskowej, w Dęblinie. Jego praca inżynierska dotyczyła „Poszukiwania gwiazd zmiennych oraz egzoplanet metodami fotometrycznymi”. Po ukończeniu studiów założył fundację promocji i wsparcia nauk astronomicznych pn. „Blisko Wszechświata”. Pracował w SatRevolution S.A przy umieszczeniu na orbicie pierwszych polskich satelitów komercyjnych. Brał udział w dwóch symulowanych misjach kosmicznych. Jednej księżycowej i jednej marsjańskiej. W obu – w roli dowódcy załogi. Obecnie pracuje jako specjalista załogi oraz inżynier habitatu w Analog Astronaut Training Center. Stale współpracuje z Uniwersytetem Dziecięcym i innymi instytucjami, jako wykładowca tematów kosmicznych i nauk ścisłych.

Podczas spotkania omówimy metodykę wprowadzania tematyki kosmicznej w edukacji szkolnej. Zastanowimy się też, gdzie w niej znaleźć miejsce na tak abstrakcyjny temat, jak obserwacje planet pozasłonecznych.

Porozmawiamy o:

• planetach pozasłonecznych
• wybranych scenariuszach lekcji, opracowanych dla różnych poziomów edukacyjnych, w których wprowadzamy kontekst kosmiczny:
  • na poziomie szkół ponadpodstawowych
  • na poziomie szkół podstawowych
• prostym doświadczeniu na lekcję
• kosmicznych konkursach dla dzieci i młodzieży
• kosmicznych aktywnościach dla edukatorek i edukatorów

Odpowiemy na wszystkie Wasze pytania i pojawiające się wątpliwości.

Bądźcie z nami 16 marca, o godzinie 18.00