O kosmosie przy kawie: Czarne dziury, czyli jak znaleźć coś czego nie widać?

22 maja, w środę, o godzinie 18:00 zapraszamy na spotkanie z cyklu „O kosmosie przy kawie”. Porozmawiamy o czarnych dziurach.

Spotkamy się online, ZAPISZ SIĘ PRZEZ FORMULARZ!

Czarne dziury od dziesięcioleci stanowią prawdziwą zagadkę. Pierwsze koncepcje niezwykle gęstych obiektów – wówczas nazywanych czarnymi gwiazdami – pochodzą już z XVIII wieku. Dokładniej to zjawisko opisał Albert Einstein. W ogłoszonej w 1915 roku ogólnej teorii względności  rozważał on zależność między geometrią przestrzeni, a zawartą w niej materią. Doprowadziło go to do stworzenia koncepcji Wszechświata, w którym możliwe jest istnienie takich obiektów jak czarne dziury. Rok później Karl Schwarzchild opisał je matematycznie.

grafika: ESA, These illustrations show the surroundings of a black hole feeding on ambient gas as mapped using ESA’s XMM-Newton X-ray observatory.

Od tego czasu świat naukowy stoi przed wielkim wyzwaniem: czarnych dziur nie da się zobaczyć wprost. Jak wobec tego można je obserwować? Skoro ich nie widać, skąd pewność, że w ogóle istnieją? Powstało wiele narzędzi i eksperymentów teoretycznych umożliwiających wykrywanie czarnych dziur. Najbardziej jaskrawym przykładem jest osiągnięcie międzynarodowego programu naukowego Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT), który w 2019 roku wykonał pierwsze w historii zdjęcie czarnej dziury.

Podczas naszego spotkania porozmawiamy o tym, jak znaleźć czarne dziury i na czym polega ich fenomen. Przy pomocy prostych materiałów i narzędzi zbudujemy model studni grawitacyjnej, która pomoże Wam przybliżyć w klasie zagadnienie czarnych dziur.

Koniecznie przygotujcie potrzebne materiały:

• Duże wiadro lub twarda tuba – ważne aby mieć kształt okręgu przynajmniej w jednej płaszczyźnie
• Materiał umiarkowanie ciągliwy np. prześcieradło
• Pasek lub obręcz do umocowania tkaniny, mogą to być również klamerki do prania czy przytrzymania obrazów
• Ciężarek
• Klamerka, która umożliwi przymocowanie ciężarka
• Patyczek do szaszłyków lub pałeczka do sushi
• Kulki o różnej wadze i wielkości

Podczas spotkania porozmawiamy o:

• czarnych dziurach
• wybranych scenariuszach lekcji, opracowanych dla różnych poziomów edukacyjnych, w których wprowadzamy kontekst kosmiczny:
  • na poziomie szkół ponadpodstawowych
  • na poziomie szkół podstawowych
• prostym doświadczeniu na lekcję
• kosmicznych konkursach dla dzieci i młodzieży
• kosmicznych aktywnościach dla edukatorek i edukatorów

Odpowiemy na wszystkie Wasze pytania i pojawiające się wątpliwości.

Bądźcie z nami 22 maja, o godzinie 18.00