Kosmos w Szkole 2022

„Misja: Ziemia – w trosce o planetę”

Zajmujesz się edukacją? Interesuje Cię tematyka kosmiczna, ale nie wiesz, jak włączyć ją do nauczania? Weź udział w naszym wydarzeniu! Przez dwa dni będziemy się uczyć, jak kosmiczne wątki wprowadzać na zajęcia, a także gdzie szukać wartościowych informacji i eksperymentować. Nasze propozycje oprzemy na materiałach edukacyjnych Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), tematach poruszanych na najnowszej wystawie Centrum Nauki Kopernik „Przyszłość jest dziś” oraz na współpracy z aktywnymi edukatorami z całej Polski. Wszystko to w możliwie najbardziej praktyczny sposób.

Zarezerwuj sobie weekend 15–16 października!

Zgłoś się przez formularz – dziękujemy za ogromne zainteresowanie wydarzeniem, wyczerpaliśmy już limit miejsc

Na wydarzenie składają się różnorodne aktywności o różnym poziomie zaawansowania. Aby w nich uczestniczyć, nie trzeba mieć szerokiej wiedzy o kosmosie ani doświadczenia w zakresie edukacji kosmicznej. Zarówno początkujący edukatorzy i osoby dopiero stawiające pierwsze kroki w tej tematyce, jak i nauczyciele z wieloletnim doświadczeniem oraz pasjonaci kosmosu – znajdą na naszych zajęciach coś dla siebie.

Hasło tegorocznego wydarzenia to „Misja Ziemia: w trosce o planetę”. Czy w przyszłości nasz glob pozostanie tą samą planetą? Jakie szanse na dalsze komfortowe życie mamy my, a jakie – następne pokolenia? Na jakie planety pozasłoneczne czy księżyce planuje podróże ESA? Jak zaprojektować najbardziej zrównoważone i przyjazne dla całej przyrody ludzkie osiedla? To ważkie pytania, które często zadaje nam młodzież. To także aktualne kierunki rozwoju ESA. I wreszcie tematykę tę podejmuje najnowsza wystawa Centrum Nauki Kopernik „Przyszłość jest dziś”, na której obecne są wątki takie jak nadmierna emisja CO2 do atmosfery, globalne ocieplenie, rosnące zanieczyszczenie powietrza, wód i gleb, masowe wymieranie gatunków roślin i zwierząt, a wraz z nim zanikanie całych ekosystemów, niepohamowana eksploatacja zasobów naturalnych czy miasta przyszłości. Nie pozostawajmy bezczynni, odpowiadajmy na potrzeby dzisiejszej młodzieży i przyszłych pokoleń rozsądnie oraz w zgodzie z najnowszymi badaniami. Bądź z nami!

Uczestnicząc w wydarzeniu, możesz liczyć na:

• weekend wypełniony aktywnościami;
• spotkania z ekspertami i ekspertkami;
• szkolenie o łącznym wymiarze 10 godzin zegarowych;
• inspiracje i ciekawe tematy oraz materiały, które Twoi uczniowie i uczennice docenią na zajęciach;
• certyfikat z listą umiejętności zdobytych podczas zajęć;
• wyżywienie;
• nocleg (noc 15/16 października) oraz zwrot kosztów przejazdu, jeśli jesteś spoza Warszawy (zgodnie z Regulaminem wydarzenia).

Wydarzenie odbywa się w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Udział w nim jest bezpłatny. Zapisy trwają do 11 października.

Harmonogram wydarzenia

Sobota 15 października

Niedziela 16 października

Warsztaty

Podczas warsztatów będziemy poruszać różnorodne tematy i rozwijać różnorakie umiejętności. Wspólnie porozmawiamy m.in. o kosmicznej architekturze, gazach w ziemskiej atmosferze, bioluminescencji i storytellingu w nauczaniu. Samodzielnie zbudujecie spektroskop oraz minielektrownię słoneczną, zaprogramujecie satelity, a nawet wcielicie się w zespół niezwyciężonych niesporczaków rozwiązujących łamigłówki w naukowym pokoju zagadek. Zadbamy o to, byście na koniec zajęć wiedzieli, jak w angażujący sposób włączyć tematy kosmiczne do nauczania i mieli ochotę wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce.

grafika z strony ESA: https://www.esa.int/

„Kosmiczna architektura w 3D”

• Prowadzenie: Justyna Średzińska z Centrum Nauki Kopernik, ESERO-Polska
• Etap edukacji: klasy 4–8 szkoły podstawowej

Zmiany wokół nas sprawiają, że życie na Ziemi – a w perspektywie być może także na innej planecie – wymaga od nas coraz lepiej zaprojektowanych budynków, uwzględniających nie tylko zużycie, ale i pozyskiwanie energii, a także zrównoważony cykl działania i bezpieczeństwo. Coraz śmielej myślimy o naszych projektach zarówno pod kątem ich kształtu, jak i zastosowania. Podczas warsztatów zobaczymy, co o kosmicznej architekturze myśli Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Będziemy pracować w darmowym programie Tinkercad, w którym można puścić wodzę fantazji, projektując modele 3D! To idealne zajęcia dla osób przygotowujących się do europejskiego wyzwania Moon Camp.

FOT. Adam Kozak

„Zbuduj sobie minielektrownię słoneczną”

• Prowadzenie: Anna Bukiewicz-Szul, Ambasadorka Edukacji Kosmicznej z Wrocławia i założycielka stowarzyszenia WroSpace; Włodzimierz Tarnowski z WroSpace
• Etap edukacji: wszystkie etapy szkoły podstawowej

Energia to jedno z najważniejszych wyzwań zrównoważonej gospodarki i podróży kosmicznych. Jak w sposób ciągły i ekologiczny pozyskiwać energię? Uczestnicy warsztatów poznają zasadę budowy elektrowni słonecznej i własnoręcznie zbudują jej miniaturową wersję, a następnie sprawdzą, czy jest ona w stanie naładować telefon lub niewielką lampkę.

„Ziemio! Tu atmosfera i emisja światła wzbudzona w złości!”

• Prowadzenie: dr Tomasz Książczyk, Ambasador Edukacji Kosmicznej z Katowic
• Etap edukacji: klasy 4–8 szkoły podstawowej

Rośliny zielone pełnią ważną rolę w produkcji tlenu, który wytwarzają w procesie fotosyntezy. 70% tlenu do atmosfery dostarczają glony i sinice żyjące w oceanach! By rośliny mogły wytworzyć tlen, potrzebują dwutlenku węgla – są naturalnym pochłaniaczem tego gazu cieplarnianego z atmosfery. Problem polega na tym, że ludzkość emituje do atmosfery wiele gazów cieplarnianych (w tym nadmierne ilości CO₂), które trudno zneutralizować, a które podnoszą stopniowo temperaturę powierzchni naszej planety.

Podczas warsztatów wytworzymy mikroatmosferę ziemskich gazów i przyjrzymy się ich własnościom. Poeksperymentujemy z tak ważnym biologicznie dla fotosyntezy światłem białym, które jest w istocie paletą wielu barw – swoistym świetlnym kodem kreskowym. Doświadczymy kodu kreskowego wybranych źródeł naturalnego i sztucznego światła, konstruując w trakcie spotkania własny spektroskop. Poznamy też zjawisko fluorescencji, które pozwoli nam przetestować działanie kremów do opalania. W tym celu wzbudzimy fluoresceinę i rodaminę za pomocą odpowiedniej długości fal promieniowania elektromagnetycznego.

„Kosmiczne temperatury”

• Prowadzenie: Magdalena Jasińska, Ambasadorka Edukacji Kosmicznej z Mazańcowic
• Etap edukacji: wszystkie etapy szkoła podstawowa

To warsztaty w formie naukowego pokoju zagadek. Do ściśle tajnego laboratorium, w którym naukowcy prowadzą badania nad temperaturami w kosmosie oraz przystosowaniem ludzi do przebywania w trudnych warunkach, został wysłany zespół niesporczaków z misją o kryptonimie „top secret”. Niesporczaki mają pomóc naukowcom w prowadzeniu badań. Przed zespołem zostaną postawione różne zadania, zagadki i eksperymenty do wykonania.

„Ziemia wczoraj i dziś, czyli o potędze efektu cieplarnianego”

• Prowadzenie: dr Waldemar Grabowski, Ambasador Edukacji Kosmicznej z Zielonej Góry
• Etap edukacji: klasy 7–8 szkoły podstawowej, szkoła ponadpodstawowa

Wiele słyszymy na temat efektu cieplarnianego oraz olbrzymiego wpływu, jaki efekt ten wywiera na naszą planetę. Jedni wierzą, że jest wymysłem naukowców, inni dostrzegają na co dzień jego bezpośrednie skutki. Podczas warsztatów, wykonując proste doświadczenia, spróbujemy zobaczyć, jakie konsekwencje może realnie powodować. Ponadto, korzystając z rzeczywistych danych satelitarnych, sami postaramy się określić skalę tego zjawiska na Ziemi.

„Przyszłość bioróżnorodności”

• Prowadzenie: Małgorzata Nowakowska i Adam Kaczmarek z Centrum Nauki Kopernik
• Etap edukacji: klasy 7–8 szkoły podstawowej, szkoła ponadpodstawowa

Motywem przewodnim warsztatów będzie przyszłość bioróżnorodności. Uczestnicy zajęć zagrają w grę „Wieża bioróżnorodności”, poszukają inspiracji na wystawie „Przyszłość jest dziś” i podyskutują o szansach i zagrożeniach związanych z przeniesieniem ziemskiej bioróżnorodności w środowisko pozaziemskie.

„Elektroniczne serce satelity”

• Prowadzenie: Donat Dubiel, Ambasador Edukacji Kosmicznej z Knurowa; Agnieszka Bajtyngier ESERO-Polska, Centrum Nauki Kopernik
• Etap edukacji: szkoła ponadpodstawowa

Satelitarny monitoring naszej planety to niezwykle ważny sektor branży kosmicznej. Dzięki niemu rozwijane są programy służące ochronie Ziemi. Sercem satelitów są komputery projektowane i programowane przez kosmicznych inżynierów. My poeksperymentujemy na komputerach Arduino. Warsztaty przeznaczone są dla edukatorów i edukatorek kształcących młodzież w wieku licealnym i będących na różnym poziomie zaawansowania w pracy z elektroniką. Nauczymy się robić symulacje w programie Tinkercad Circuits i przyjrzymy się mikrokontrolerom z tworzonych przez uczniów minisatelitów typu CanSat.

„Kto pyta, nie błądzi, czyli o sztuce zadawania pytań”

• Prowadzenie: Aleksander Jasiak z Centrum Nauki Kopernik, ESERO-Polska
• Etap edukacji: wszystkie etapy edukacji

Chcemy rozmawiać o kosmosie, ale czy potrafimy dobrze konstruować pytania? Podczas warsztatów pogłębimy wiedzę o tym, w jaki sposób tworzyć środowisko sprzyjające zadawaniu pytań przez uczniów i uczennice. W aktywny sposób poznamy metody pracy uruchamiające w młodych osobach chęć do zadawania pytań oraz zastanowimy się, jak zadawać pytania, aby miały one wartość badawczą oraz ułatwiały uczniom naukę. Będziemy pracować metodami uniwersalnymi, więc każdy odnajdzie coś, co będzie mógł wykorzystać na swoich lekcjach i w pracy edukacyjnej.

FOT. Wojciech Surdziel

„Storytelling, czyli o umiejętności tworzenia wciągających opowieści”

• Prowadzenie: Mateusz Wyszyński i Jacek Mikulski z Planetarium Centrum Nauki Kopernik
• Etap edukacji: wszystkie etapy edukacji

Zdarza się Wam mieć do czynienia ze znudzoną klasą? Niestety, nawet najbardziej olśniewająca wiedza może nie zaciekawić odbiorcy. Dlaczego tak się dzieje? Brakującym ogniwem jest więź, która połączyłaby go z informacją. Więź sprawiająca, że informacja staje się dla niego ważna.

Storytelling to stare rzemiosło, które zapewnia nam narzędzia do przekazywania idei, doświadczeń oraz wiedzy w emocjonujący sposób. Czy klasyczne narzędzia storytellingowe, z których korzystają pisarze i scenarzyści filmowi sprawdzą się w nauczaniu? Czy trzeba je modyfikować? Jak się do tego zabrać? Podczas warsztatów spróbujemy stworzyć zajęcia oparte na opowiadaniu historii. Przećwiczymy również techniki sceniczne i improwizacyjne.

Elementy wydarzenia

Wykład: „O klimacie i bioróżnorodności – z ziemi i z kosmosu”

Czym są kryzysy klimatyczny i bioróżnorodności? Jakie są ich objawy, a jakie relacje pomiędzy nimi? Czy w ogóle? Od tych pytań zaczniemy, po to żeby przejść do tematu tego, jak oba kryzysy objawiają się aktualnie na terytorium Polski. Ot, bo bliżej ciału koszula. Cała dyskusja na ten temat oparta jest na ogromie zebranej przez środowisko naukowe czy administracje danych na temat stanu środowiska. Skąd one pochodzą, jakich przyrządów się używa do ich zbierania? I co do tego ma kosmos?! Do tego też przejdziemy! A żeby dyskusja nie była jałowa, postaramy się zakończyć lista działań, które jako społeczeństwo możemy próbować przedsięwziąć, żeby minimalizować skutki obu omówionych kryzysów.

dr hab. Iwona Wagner, prof. UŁ zajmuje się ekohydrologią terenów miejskich, błękitno-zieloną infrastrukturą, zagospodarowaniem wód opadowych i adaptacją miast do zmian klimatu. Brała udział w wielu projektach dotyczących tych zagadnień, miedzy innymi: SWITCH –projektu europejskiego zajmującego się zrównoważonym zagospodarowaniem wód opadowych w mieście, LIFE EH-REK – zajmującego się opracowaniem i wdrożeniem metod rekultywacji małych zbiorników rekreacyjnych w Łodzi, LIFE-RADOMKLIMA – przystosowującego przestrzeń Radomia do zmian klimatu poprzez zastosowanie elementów otwartej wody i zieleni, oraz w projektach opracowujących plany adaptacji miast do zmian klimatu – 44MPA i CLIMCITIES. Od tego roku jest Sekretarzem interdyscyplinarnego Zespołu doradczego do spraw kryzysu klimatycznego przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk. Autorka i współautorka kilkudziesięciu publikacji naukowych, monografii i rozdziałów podręcznikowych oraz ponad 100 wystąpień konferencyjnych w tym obszarze.

Seminarium: „Bioróżnorodność w kosmosie?”

Seminarium będzie okazją do przyjrzenia się tematowi żywności z punktu widzenia astrobiologa. Ewa Borowska z Extremo Technologies odpowie na szereg pytań dotyczących diety astronautów i hodowli roślin w kosmosie. Wspólnie zastanowimy się nad wpływem obecnych badań nad kosmicznym pożywieniem na przyszłość ludzkości.

Zasady zapisów

• Zapisy trwają do 11 października – limit miejsc został wyczerpany i musieliśmy już zakończyć zapisy
• Zgłoszenia na wydarzenie przyjmujemy od wszystkich osób zajmujących się edukacją: nauczycieli wszystkich przedmiotów i poziomów nauczania oraz edukatorów edukacji pozaformalnej i nieformalnej.
• Przyjęcie uczestników odbywa się na podstawie pierwszeństwa zgłoszeń oraz wskazanej preferencji uczestnictwa w danych warsztatach.
• Organizatorzy układają listę na podstawie zgłoszeń i przydzielą uczestników na warsztaty w najbardziej optymalny sposób.
• Uczestnicy otrzymują informację o udziale w wydarzeniu oraz przypisaniu do konkretnych warsztatów w odrębnym mailu.

Najważniejsze linki:

Formularz zgłoszeniowy – został zamknięty z powodu wyczerpania miejsc na wydarzeniu

Regulamin wydarzenia

Zapraszamy, zespół ESERO-Polska

Idea wydarzenia

Wydarzenie „Kosmos w Szkole” to wyjątkowa okazja do wymiany doświadczeń w zakresie popularyzacji nauki pomiędzy polskimi edukatorami i edukatorkami a organizatorami programu ESERO (Europejską Agencją Kosmiczną i Centrum Nauki Kopernik). Mamy wiele pomysłów i ambicje, by pomóc Wam rozwijać umiejętności związane z włączaniem zagadnień kosmicznych do zajęć szkolnych. Co roku wspólnie patrzymy na potrzeby sektora kosmicznego i znajdujemy powiązania interesujące uczniów i uczennice. Wszystko po to, by zainspirować Was w codziennej pracy. Tematyka kosmiczna może być poruszana na lekcjach wszystkich przedmiotów szkolnych. Interdyscyplinarność sektora kosmicznego jest ogromna: poszukiwani są ludzie o różnych umiejętnościach, od językowych i społecznych po czysto techniczne. W sektorze tym młodzież może odnaleźć swoją ścieżkę kariery, więc warto go jej pokazywać. Odpowiada na potrzeby naszej teraźniejszości i przyszłości.